Calystegia Sepium: wat een chique klinkende naam heeft deze plant! Ze probeert dan ook voortdurend hogerop te komen. We kennen haar vooral onder de naam haagwinde maar ook als pispotje. Ze is in veel tuinen te vinden. Het is een overblijvend wortelonkruid dat goed gedijt op stikstofrijke grond.
De plant komt in het voorjaar relatief laat boven de grond met frisgroene blaadjes, om vervolgens een klimsteun in de vorm van een andere plant te zoeken. Als ze die niet vindt dan strekt ze zich net zo makkelijk uit over de grond. Bij een hoge “gastplant” kan ze tot wel 3 meter omhoog slingeren. En dat is gelijk het hele probleem: als je haar laat begaan kan ze je sierplanten totaal overgroeien. Deze zullen door lichtgebrek minder goed groeien of zelfs het loodje leggen. Haagwinde bloeit vanaf juni tot aan de herfst met witte klokvormige bloemen en vermeerdert zich behalve ondergronds ook door zich uit te zaaien. Haal dus eventuele zaaddozen vooral weg. De top van de plant kan zich bovendien de grond inwerken waardoor een knolletje ontstaat. In het voorjaar groeit hieruit een nieuwe plant.
In mijn stadstuin heb ik altijd wel wat haagwinde in de heg gehad, maar nooit zoveel dat het lastig werd. Belangrijk is dat je het wegtrekt zodra je haar ziet en dat consequent blijft doen. Maar ja: ze heeft een schutkleur dus vaak is ze al flink aan het klimmen voor je haar in de smiezen hebt.
Vorig jaar kreeg ik een nieuwe moestuin op een ander complex en daar bleek veel haagwinde te groeien. Omdat het winter was zag ik eerst alleen de vele verdorde stengels en zaaddoosjes aan het hek hangen. Ik wist genoeg: dat wordt zoeken en opvorken! Zakken vol witte vlezige wortels heb ik verwijderd en dat heeft tot nu toe een behoorlijk goed resultaat gehad. Natuurlijk hielp de extreme droogte daar ook bij. Elk plantje dat door een achtergebleven stukje wortel boven de grond komt wordt direct met de onkruidsteker zo diep mogelijk weggehaald. De tuin is nog niet dichtbegroeid, zodat dit goed te monitoren is.
Over bestrijden met gif zal ik kort zijn: behalve dat dit slecht is voor alle planten en het bodemleven doodt het bovendien de wortels van haagwinde niet. De plant zal dus gewoon teruggroeien.
Is haagwinde dus alleen maar een kwelling? Voor ons tuiniers meestal wel, maar ze heeft beslist natuurwaarde! Zo is ze de waardplant van de zeldzame windepijlstaart en de windevedermot. De eerste is een fraaie grote nachtvlinder, de tweede een wat rafelige beige mot.
Bijen en zweefvliegen weten de bloemen te vinden voor nectar. Moeten we haar daarom laten staan in onze tuin? Dat is nou ook weer niet nodig want ze is volop te vinden in ruigtes en rietkanten waar ze ongestoord haar gang kan gaan.
