We horen de term inheemse planten de laatste jaren nogal eens vallen, maar wat zijn dat nou eigenlijk? Dat zijn planten die hier al eeuwenlang zonder tussenkomst van de mens voorkomen, ook wel wilde planten genoemd. Van de vaak lastig gevonden maar o zo belangrijke paardenbloem tot aan wilde Akelei. Insecten die op deze planten leven hebben zich tegelijkertijd geëvolueerd, soms zo specifiek dat ze afhankelijk zijn van 1 bepaalde plant. Zoals bijvoorbeeld de Knautiabij die voor haar voedsel afhankelijk is van de beemdkroon of Knautia. Omdat deze plant in het wild weinig meer voorkomt gaat het met deze bijensoort dus ook slecht.
De kruidenrijke weilanden waar je veel inheemse planten kon vinden, zijn ingeruild voor het voedzame raaigras dat de intensieve veeteelt met zich meebrengt. Als een biljartlaken zo glad ligt het erbij zonder kleur en geur. Niet alleen insecten maar ook weide- en akkervogels verhongeren hierdoor en gaan in aantallen hard achteruit. In juni was ik in de Zwitserse Alpen en daar zie je nog planten in weilanden zoals wij ze vroeger ook hadden. Ik herinner me daar nog wel iets van maar jongere generaties hebben dit landschap nooit gezien. Behalve dan bij een aantal boeren die de natuur ook belangrijk vinden.
Voedsel voor wilde bijen
Vooral wilde bijen hebben inheemse planten nodig voor hun voedsel. Er bestaan zo’n 350 soorten wilde bijen die onder te verdelen zijn in generalisten: bijen die op veel soorten bloemen vliegen, en specialisten: bijen die op enkele of zelfs 1 bloemensoort vliegen.
Klokjesbijen, tronkenbijen en maskerbijen
Klokjesbijen, de naam zegt het al, bezoeken voornamelijk klokjesbloemen. In mijn tuin miegelt het op een mooie zomerse dag van deze kleine bijtjes bij het inheemse ruigklokje. De mannetjes zie je vaak slapen in de bloem, de luilakken. De vrouwtjes hebben het vast te druk met eitjes leggen in holle stengels maar ook in bijenhotels. Het ruigklokje is een meerjarige plant die op eigen kracht in mijn tuin terecht is gekomen. Ze kreeg een warm onthaal want ik ben elk jaar weer benieuwd waar ze opduikt. Lastig wordt ze echter nooit.
Op de inheemse gewone margriet kun je de nog kleinere tronkenbijen zien zitten. Ze zijn zo klein dat je ze misschien niet eens herkent als bijensoort. Een heel verschil met de indrukwekkende glanzende houtbij die ik één keer luid brommend voorbij mocht zien vliegen in mijn vorige tuin. Andere leuke kleine bijtjes zijn de maskerbijen. Ze heten zo omdat ze een maskerachtige tekening op het gezicht hebben. Zij hebben een voorkeur voor ondiepe, meest inheemse bloemen maar Ik zie ze ook vaak op tuingeraniums zitten.
Bestaat onkruid?
Tal van de zogenaamde onkruiden die we zonder nadenken uittrekken zijn voedselplanten voor verschillende soorten bijen, zweefvliegen, vlinders en andere insecten. Als we zelfs madeliefjes, onze nationale bloem, platspuiten met gif, hoe zouden we dan de waarde van onbekendere, minder opvallende wilde planten inzien? De paardenbloem is de bekendste wilde bloem waar allerlei soorten bijen in het vroege voorjaar van afhankelijk zijn. Laat een aantal planten staan in je tuin en pluk de uitgebloeide bloemen weg als je verspreiding wil voorkomen. Meer lezen over drachtplanten? Lees hier meer.
In de Rietzoom is door de gemeente, net als op andere plekken in Gouda, een bijenveldje met inheemse planten ingezaaid. Dat staat er na 1 jaar al aardig bij. Jammer is wel dat de gemeente niet gelijk een informatiebordje heeft geplaatst. Dat had kunnen voorkomen dat mensen hier vlinderstuiken en andere gecultiveerde vaste planten tussen hebben gezet. Waarschijnlijk met de beste bedoelingen maar het gaat juist om die inheemse planten waar er tekort van zijn. Navraag leerde dat de bordjes in de maak zijn en zullen worden geplaatst.
Doe mee met de Inheemse Zaaiweek
Van 22 tot en met 28 september vindt voor de vierde keer de Inheemse Zaaiweek plaats. In deze week wordt het belang van inheemse planten onder de aandacht gebracht. Er is altijd wel een plekje te vinden voor nog een paar planten. De insectenwereld zal je belonen met talloze bezoekjes én bestuiving van eventuele fruitstruiken of bomen. Zo draag je bij aan het verbeteren van het leefgebied van insecten, vogels en kleine zoogdieren. Hoe fijn is dat!
