Over het zomerse weer hebben we niet te klagen dit jaar, al zullen de sceptici onder ons nattigheid beginnen te voelen dat er toch echt een klimaatverandering gaande is.
Dit jaar verloopt extreem droog. Sinds het begin van de metingen in 1901 staat 2022 in de top 5 van droogste jaren. Oorzaken zijn het neerslagtekort dat schommelt tussen gemiddeld 220 en 245 millimeter, terwijl ongeveer 120 millimeter normaal is voor begin augustus. Maar ook wordt er minder water aangevoerd in de Rijn en Maas.
Behalve het tekort aan neerslag wordt droogte en verdroging ook veroorzaakt door waterwinning voor drinkwater, landbouw en industrie. In Nederland is het waterbeheer altijd gericht geweest op het zo snel mogelijk afvoeren in plaats van vasthouden en bergen van water. Boeren willen vroeg in het voorjaar met zware landbouwmachines het land op kunnen rijden. Daarom hebben de waterschappen het grondwaterpeil decennia lang laag gehouden.
Een andere oorzaak van verdroging is de toename van verhard oppervlak. Dan gaat het om verstedelijking, aanleg van wegen, maar ook om het geheel betegelen van privé tuinen. Het water kan door steen niet in de bodem zakken maar in plaats daarvan wordt het rechtstreeks afgevoerd via het riool.
Behalve dat de droogte gevolgen heeft voor de drinkwatervoorziening, scheepvaart, landbouw, natuur en biodiversiteit, merken we ook de gevolgen voor de tuin.
Kijk eens kritisch naar je tuin en let op de volgende zaken.
- Welke planten hebben het deze zomer moeilijk in je tuin? Een rondje langs tuinen leert dat veel Hortensia’s slap hangen. Redden ze het niet zonder steeds maar water te geven? Kies dan voor meer droogte resistente plantensoorten gekocht bij een goede kweker.
- Verbeter de bodem met compost. De structuur van compost houdt vocht beter vast en verbetert bovendien het bodemleven. Ook kun je plantenresten rond de planten leggen, het zogenaamde mulchen. Gebruik hiervoor alleen planten die niet in het zaad zijn geschoten.
- Zorg dat de bodem zoveel mogelijk begroeid is met bodembedekkers zodat de zon niet ongehinderd op de aarde schijnt en deze niet verder uitdroogt.
- Geef niet te vaak water want hierdoor blijven planten oppervlakkig wortelen in plaats van de diepte in te gaan op zoek naar water. Is het echt nodig om water te geven dan is het beter 1 of 2 keer per week flink water te geven in de avond of vroege ochtend. Gezien het water tekort zou je dit eigenlijk niet moeten doen.
- Vang regenwater op voor drogere perioden, koppel de regenpijp af en laat het water de tuin in lopen of leg een wadi aan.
Het najaar is een prima tijd om je tuin aan te passen aan het veranderende klimaat. De grond is dan nog warm en de nieuwe planten zullen gemakkelijk aanslaan zodat ze in het voorjaar snel van start kunnen gaan. Geef ze zolang het warm en/of droog is wel regelmatig water tot ze zijn aangeslagen. Te groot geworden planten kun je delen door de plant op te graven en de wortelkluit in stukken te delen. Het hart van de oude plant is na een jaar of drie “op” dus dat gaat naar de composthoop. Zoek uit welke planten het goed doen op de grondsoort in jouw tuin, of bezoek een goede kwekerij die je kan adviseren. Mijn ervaring is dat bij tuincentra vaak weinig kennis is over de planten en groeiomstandigheden. Je kunt ook gratis advies vragen bij de Tuinambassadeurs in jouw woonplaats.
Droogte bestendige planten
Vaste planten: Baptisia, Verbena Bonariensis, Thalictrum Aquilegifoium, vaste korenbloem, Rudbeckia Fulgida, Sedum Matrona, zonnehoed, winterharde salvia soorten;
Bodembedekkers: Loodkruid, penningkruid, Stachys byzantina, Geranium “Sweet Heidy,” maagdenpalm, Phlox Subulata.
Struiken: Zwarte vlier, Buddleja Silver anniversary, Hydrangea quercifolia.