Deze week bracht ik mijn eerste uren met klusjes in de tuin door. Ik had er aanvankelijk niet zoveel zin in want het was een frisse, bewolkte middag. Maar als ik eenmaal aan de slag ga verandert mijn tegenzin meestal in lekker bezig zijn en genieten van wat er op dit moment al groeit en bloeit in de tuin. Na een half uurtje werken kon de sjaal wel af en de jas half open.
Ik beluisterde deze week een podcast van natuurmonumenten waarin huisarts Iris de Vries vertelt over de gezondheidseffecten van de natuur. Stress vermindert door in de natuur te zijn, de bloeddruk daalt, het immuunsysteem wordt versterkt en de nachtrust verbetert. Wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat NK-cellen, dat zijn afweercellen, toenemen wanneer je stoffen inademt die door bomen en planten worden afgescheiden. Natuurgeluiden zijn positieve, prettige prikkels waardoor je meer tot rust komt dan in een stadse omgeving met menselijk geproduceerde geluiden. Dit komt doordat onze hersenen zijn afgesteld op geluiden uit de natuur terwijl het leven door de eeuwen heen erg is veranderd voor de mens. Denk bijvoorbeeld aan wat de industriële revolutie, voortschrijdende technologie en verstedelijking heeft teweeggebracht.
Een andere gezondheidsbevorderende factor is het uitnodigen tot bewegen wanneer we in de natuur zijn. Wanneer je wandelt in een groene omgeving heeft dit bovendien een positiever effect op je mentale welzijn dan een wandeling in de stad.
Mensen die in achterstandswijken wonen hebben vaak minder groen in hun directe omgeving en komen dus minder vaak in de natuur. In deze wijken spelen vaker gezondheidsproblemen. Gemiddeld leven zij 6 jaar korter en 15 jaar minder gezond dan mensen die beter voor zichzelf kunnen zorgen. Samenhangende factoren zijn: een laag inkomen, sociaal isolement, minder ontwikkeling en leefstijlproblematiek. In deze wijken is minder groen beschikbaar terwijl bewoners er juist baat bij zouden hebben. Steeds meer artsen betrekken leefstijl-geneeskunde bij hun behandeling. Zij proberen daarbij ook hun patiënten te motiveren meer tijd in de natuur door te brengen.
In discussies met woningcorporaties en gemeenten wordt soms gezegd:” De tuin vergroenen? Dat moeten we niet verwachten van mensen uit deze wijken: zij hebben op allerlei gebieden teveel problemen.” Bewoners uit deze wijken hebben inderdaad meer problemen dan gemiddeld maar ik ben er van overtuigd dat wanneer mensen gefaciliteerd zouden worden om meer groen rond hun huis aan te brengen, dit wel eens het begin van een gezondere leefstijl zou kunnen zijn. Wanneer mensen iets gaan koesteren kan daar zingeving en plezier door ontstaan naast meer beweging die tuinieren met zich meebrengt. Hoe mooi zou het zijn als mensen ontdekken dat ze gelukkiger van groen worden dan van steen in de tuin!
Hoe pak je dat aan? Ik denk dat het begint met kennismaken met de natuur in de buurt. Door bijvoorbeeld een excursie te houden voor ouders en kinderen naar de dichtstbijzijnde buurttuin en daar lekkere hapjes uit te delen gemaakt van het fruit en groente uit de tuin. Door te laten ruiken aan bloemen, of door kinderen te laten zoeken naar insecten en deze in een potje met vergrootglas te bewonderen. Maar ook door bewoners met groene vingers die willen helpen als Groene Buur. Zij kunnen beginnende tuiniers voorzien van tips en stekjes.
De Goudse Tuinambassadeurs van Stichting Steenbreek helpen inwoners van Gouda die tegels uit hun versteende tuin willen verwijderen maar niet goed weten hoe ze dat aan moeten pakken. Zij krijgen gratis advies op maat waarbij in samenspraak met de bewoner een realistisch tuinplan wordt gemaakt. Via de link hieronder kom je op de website en kun je advies aanvragen.
https://tuinambassadeursgouda.home.blog
In Gouda is bovendien een tuinbrigade actief die gerooide planten en struiken van de composthoop redt. Wanneer deze beschikbaar komen worden ze gratis aan een tuinier met plantenwens gegeven.
