Op Instagram kun je Onderhoudsarmoe volgen. Dit account toont genadeloos de oprukkende verstening van de Nederlandse tuinen. Het is ronduit smakeloos te noemen wat sommige kopers uithalen met hun nieuwe huis en tuin. Dat over smaak valt te twisten laten de vele reacties op de geplaatste foto’s zien. Zo wordt een karakteristiek huis uit de jaren 30 ontdaan van alle charme en de weelderige tuin vervangen door een betonnen plein.
Gemeenten staan dit soort wijzigingen kennelijk toe. Niet alleen het aanzien van dorpen en steden verandert zolangzamerhand door het verdwijnen van groene tuinen: ook het leefklimaat voor mens en dier wordt hier negatief door beïnvloed. Hitte en wateroverlast nemen toe en de biodiversiteit komt nog meer onder druk te staan. In een harde omgeving is het wonen bovendien minder gezond door geluidsoverlast en toenemende luchtvervuiling. Over het gebrek aan esthetiek heb ik het dan nog niet.
Er valt een parallel te trekken met de verdozing van het buitengebied. Ook hier ontbreekt het aan regels en lange-termijn visie. En dat is vreemd want terwijl er geld gestoken wordt in het vergroenen van oude, versteende wijken, bestraten bewoners van diezelfde stad in rap tempo hun tuin. Is dat niet dweilen met de kraan open?
Voor veel zaken moet de burger een omgevingsvergunning aanvragen. Waarom ook niet voor het geheel bestraten van een groene tuin? Wanneer iemand bijvoorbeeld afhankelijk is van een scootmobiel en fysiek de tuin niet meer kan onderhouden kunnen er uitzonderingen gelden.
Geen groene vingers of tijd hebben kan geen legitieme reden zijn om de ruimte rond je huis vol te leggen met stenen. Daarvoor is een tuin immers niet bedoeld en zijn de nadelige gevolgen te groot. Je kunt ook een huis zonder tuin kopen of huren, of een tuinman of vrouw inhuren om het meeste onderhoud te doen. Of misschien ontdek je wel dat tuinieren een leuke bezigheid is die veel meer oplevert dan het scrollen op je telefoon.
Gouda doet haar best om mensen te verleiden tot het groener inrichten van de tuin. Soms lukt dat, maar vaker worden de bezitters van een stenen tuin niet bereikt. Dat doet dan ook de vraag rijzen of er in de toekomst misschien regels nodig zijn voor het inrichten van tuinen. Dat zou in samenwerking met woningcorporaties moeten gebeuren. Neem een wijk als Westergouwe. Hoewel de tuinen daar volgens het contract voor 75 % groen ingericht moeten zijn met het oog op de waterberging in die ver onder NAP gelegen wijk, heeft een te groot aantal bewoners daar geen boodschap aan. Ik zou zeggen: begin hier als pilot eens met een tegeltax. Want met regels alleen wordt de verstening kennelijk geen halt toegeroepen.
Wanneer het faciliteren van bewoners om te vergroenen niet werkt, zijn er andere maatregelen mogelijk.
In Limburg bijvoorbeeld heeft woningcorporatie Wonen Limburg een project gestart om bij mutatie alle voortuinen voor 50 % te vergroenen, met een maximum van 15 m2. De corporatie werkt samen met Attender Groen, een organisatie die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt met werkervaring laat opdoen. Doel is om in 2023 vijftig voortuinen te vergroenen. Bewoners zorgen zelf voor hun aangelegde tuin, maar krijgen nazorg daar waar het nog niet helemaal goed gaat.
Hieronder kun je meer lezen over dit project